Termin mindfulness – a już dodatkowo w odniesieniu do dzieci – może budzić pewne wątpliwości. Co prawda praca z uważnością jest w XXI wieku na szczęście coraz częściej praktykowana przez dorosłych i coraz rzadziej kojarzy się wyłącznie z buddyzmem. Jednak zagadnienie to wciąż zbyt rzadko jest poruszane w kontekście dzieci. Na szczęście jak zawsze z pomocą przychodzą nam niezastąpione książki. Jeśli chcecie się dowiedzieć, dlaczego warto zainteresować się tematem treningu uważności dla najmłodszych i jakie tytuły nam w tym pomogą, czytajcie dalej.
Czym jest mindfulness dla dzieci?
Zacznijmy od początku. Praktyka mindfulness to umiejętność bycia obecnym i uważnym w danej chwili. Kiedy szukamy informacji na ten temat, często zamiennie możemy natrafić na słowo uważność. Ten drugi termin to po prostu polskie tłumaczenie angielskiego mindfulness. Pierwsze centrum świadomej obecności powstało w 1979 roku w Massachusetts, a do dziś zainteresowanie medytacyjnymi praktykami wzrasta z roku na rok.
Okazuje się że umiejętność kierowania swojej uwagi do wewnątrz oraz bycie tu i teraz korzystnie wpływa nie tylko na dobrostan dorosłych, ale także dzieci. Wieloletnie badania naukowe z dziedziny psychologii jednoznacznie potwierdzają, że ćwiczenia uważności stosowane u dzieci zostawiają trwały ślad w mózgu. Mowa tu zarówno o ćwiczeniach oddechowych, relaksacyjnych i wizualizacjach.
Dlaczego warto trenować z dziećmi uważność?
Żyjemy w czasach, w których na każdym kroku jesteśmy narażeni na przebodźcowanie. Również dzieci doświadczają na co dzień nadmiernego stresu, obniżonego nastroju i podwyższonego poziomu lęku. Często wybuchają złością i mają trudności w koncentracji uwagi podczas nauki. Mierzą się także z porażkami i często niską samooceną. Dorośli niestety nie ułatwiają im życia we współczesnym świecie, bo od małego zapewniają im mnóstwo dodatkowych zajęć i stawiają wysokie wymagania.
Wystarczy pomyśleć o wszystkich szkolnych obowiązkach, zajęciach pozaszkolnych oraz elektronicznych urządzeniach, by stwierdzić, że jak na kilkulatków jest to całkiem pokaźne obciążenie. Skutkuje to, jak możecie się domyślić, wysokim poziomem stresu, który może nie być widoczny od samego początku. Kto jak kto, ale dzieci to specjaliści od ukrywania swoich uczuć i niemówienia, co leży im na sercu. Czy trening uważności może tu pomóc? Okazuje się, że tak.
Jakie są korzyści praktyki mindfulness dla dzieci?
Proste, ale, co ważne, systematyczne ćwiczenia mindfulness korzystnie wpływają na rozwój psychiczny malucha. Nauka kierowania uwagi na to, co w danej chwili czujemy i co dzieje się wokół nas poprawia kontakt ze swoim ciałem i umysłem. Dzieci uczą się zauważać swoje emocje i je nazywać, a także stają się bardziej otwarte i życzliwe dla siebie oraz innych. Brzmi to zbyt enigmatycznie? Bo w końcu jak zachęcić kilkulatka do spokojnego siedzenia i koncentrowania się na jednej czynności? Przy odrobinie chęci i kreatywności maluch bez problemu zacznie swoją przygodę z mindfulness.
Korzyści treningu uważności dla dzieci:
- nauka obserwacji trudnych uczuć, nieprzyjemnych doznać i radzenia sobie z nimi/ich akceptacji,
- obniżenie poziomu stresu i napięcia,
- rozwijanie odporności emocjonalnej,
- ćwiczenie koncentracji i zdolności skupiania uwagi,
- wzrost refleksyjności,
- regulacja stanów wewnętrznych,
- wyciszenie i poprawa samopoczucia,
- zwiększenie świadomości swojego ciała i zdolności samoobserwacji,
- nauka relaksu,
- rozwijanie kreatywności i wyobraźni.
Polecane książki – wszystko o treningu uważności dla dzieci
Wszystko jest już jasne. Praktykowanie uważności warto wpleść do codziennych rytuałów. Jednak teoria to jedno, a praktyka – drugie. Jeśli zastanawiacie się, jak ćwiczyć mindfulness z dziećmi, sprawdźcie nasze książkowe podpowiedzi. Na książkowym rynku jest ich całkiem sporo, ale my wybraliśmy kilka najciekawszych i sprawdzonych.
“Mindfulness dla dzieci”
W ofercie Wydawnictwa Studio Koloru znajdziemy prawdziwą perełkę wśród przewodników do mindfulness dla najmłodszych. Dla nas to zdecydowanie numer 1. Niezwykle inspirujący poradnik został napisany przez Afal Uz, nauczycielkę, która pasjonuje się tematem treningu uważności dla dzieci. Stworzyła więc przewodnik skierowany do opiekunów dzieci w wieku 4 – 11 lat, by pomóc kilkulatkom radzić sobie z emocjami, zwiększyć pewność siebie i poprawić koncentrację.
„Mindfulness dla dzieci” to zbiór praktycznych ćwiczeń, którym towarzyszy zachwycająca szata graficzna. Proponowane praktyki są na tyle proste i atrakcyjne, że bez problemu zainteresują maluchy. Co więcej, korzystać mogą z niego również dorośli.
“Mindfulness dla dzieci. Poczuj radość, spokój i kontrolę”
Warto również zainteresować się publikacją Wydawnictwa Sensus. W niewielkiej objętości książce (96 stron) autorzy proponują ćwiczenia na uważność w domu, w szkole oraz w relacjach z innymi dziećmi. Znajdziemy tu historie dzieci, które znalazły się w trudnej sytuacji i poradziły sobie dzięki różnym technikom mindfulness. Bohaterowie książki „Mindfulness dla dzieci. Poczuj radość, spokój i kontrolę” dzielą się z czytelnikami sprawdzonymi ćwiczeniami uważności. Poznamy więc świetne praktyki kształcące umiejętność skupiania się na własnych emocjach i rozpoznawania ich. Książka sprawdzi się jako samodzielna lektura dziecka, ale można ją czytać również z rodzicami.
“W małej główce Wielka moc. 25 ćwiczeń mindfulness by być uważnym i spokojnym przez cały dzień”
W książeczce autorstwa Chiary Piroddi, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Api Papi, przeczytacie historię rodzeństwa. Pam i Sam różnią się od siebie wieloma cechami, ale wspólnie dzielą pasję rozwijania sztuki uważności. Wraz ze swoim psem Szczęściarzem wprowadzą najmłodszych czytelników do świata dziecięcych emocji.
W książce “W małej główce wielka moc” na maluchy czekają propozycje aż 25 zabawnych i odprężających ćwiczeń, które można wykonywać o każdej porze dnia. Zabawy pomogą dzieciom lepiej poznać siebie, ćwiczyć koncentrację, rozwijać kreatywność i radzenie sobie z emocjami. Systematyczne praktykowanie zabaw sprawi, że uzyskają wewnętrzną stabilność i pewność siebie.
“Uważność i spokój żabki”
Książka Eline Snel od Wydawnictwa CoJaNaTo to już klasyk w temacie mindfulness dla dzieci i niekwestionowany bestseller. Autorka nie chciała wyjaśniać najmłodszym definicji i zanudzać ich teoriami, więc wymyśliła wspaniałą metaforę – żabkę. Wraz z sympatycznym zwierzątkiem maluchy uczą się spokojnie siedzieć i obserwować swoje myśli. Od żabki dzieci uczą się, że nie muszą reagować natychmiast na każdy bodziec. Mogą za to zatrzymać się, skupić uwagę na spokojnym oddechu i przyglądać się światu wewnętrznemu oraz zewnętrznemu.
Nauczycielka mindfulness dla dzieci, która napisała pierwszą książkę o medytacji świeckiej dla najmłodszych (5+), pochodzi z Holandii. Opracowana przez nią metoda pracy z uważnością zyskała entuzjastyczne opinie opiekunów, pedagogów oraz psychologów na całym świecie. Również w Polsce cieszy się ona ogromną popularnością i coraz więcej rodziców sięga po przyjazny dla dzieci podręcznik medytacji z żabką “Uważność i spokój żabki”. Dodatkowym bonusem publikacji są załączone nagrania relaksacji, które pomagają najmłodszym wyciszyć się i poradzić sobie z trudnymi emocjami.
“Uważność małej żabki”
Nakładem Wydawnictwa CoJaNaTo ukazała się w polskim tłumaczeniu książeczka o medytacji z żabką adresowana do jeszcze młodszej grupy wiekowej. „Uważność małej żabki” pomoże rodzicom maluchów od 1,5 roku do 4 lat wprowadzić je w temat uważności. Tak małe dzieci nie nauczą się jeszcze medytować, ale będą praktykować relaksację i nauczą się lepiej rozpoznawać to, co dzieje się w ich głowie i ciele.
Eline Snele również w tej publikacji proponuje proste ćwiczenia wprowadzające w uważność, jak np. uwielbiany przez najmłodszych test spaghetti. W książce znajdziemy także opowiadania medytacyjne dla dzieci, a nawet medytacje dla dorosłych. Jednak jeśli zależy nam, by nasze pociechy praktykowały uważność, ważne jest, byśmy sami dawali dobry przykład.
“Ja, spokój. Księga uważności”
Dzięki Wydawnictwu Mamania polscy czytelnicy mają możliwość poznać twórczość Petera H. Reynolds. Znany pisarz z Kanady jest autorem bestsellerowych książeczek dla najmłodszych, które pomagają im zyskać pewność siebie i rozwinąć kreatywność. Jedną z nich jest publikacja „Ja, spokój. Księga uważności”. To uwielbiany przez rodziców i ich dzieci przewodnik po mindfulness, który w prosty i jednocześnie obrazowy sposób pokazuje, że uważnej obecności można się z łatwością nauczyć. Sprawdzi się jako spokojna lektura do poduszki, ale z powodzeniem posłuży w przedszkolu czy szkole, by przywrócić spokój, radość i poczucie równowagi.
“Mój spokój”
Jeśli szukacie przyjaźnie opracowanego podręcznika do ćwiczenia uważności dla dzieci w wieku przedszkolnym, to warto zajrzeć do oferty Wydawnictwa Zakamarki. Znajdziemy w niej książeczkę „Mój spokój” autorstwa Anny Crahay, która zawiera cztery relaksacje słowno – ruchowe. Ćwiczenia są przyjemne i proste tak, by łatwo je było zapamiętać i do nich wracać. Każdemu z nich towarzyszą atrakcyjne dla dzieci ilustracje, więc książeczka może posłużyć również do wspólnego czytania. Dodatkowo dorośli znajdą tu część informacyjną, która pomoże im zrozumieć cel i przebieg proponowanych technik relaksacji. Przyswojone przez dziecko sekwencje ruchowe pomogą mu w ciągu dnia rozluźnić napięcia w ciele, pobudzić energię i pogłębić wewnętrzne zaufanie.
Warto dodać, że autorka książki „Mój spokój” przy jej tworzeniu inspirowała się stworzoną w latach 80. XX wieku metodą edukacyjną Brain Gym®. Metoda ta łączy procesy myślowe z ciałem i bazuje na przyjemności uczenia się w ruchu. Publikacja była konsultowana z Marie-Anne Saive, która jest specjalistką kinezjologii edukacyjnej i metody Brain Gym®.
“Mini Journal dziennik rozwoju dla dzieci i nastolatków”
Dla dzieci w wieku szkolnym, które już samodzielnie piszą i czytają polecamy książkę Wydawnictwa Sfera życia. Przepięknie ilustrowany i pobudzający wyobraźnię dziennik pomaga dzieciom i nastolatkom kształtować pozytywne nawyki, zwiększać zadowolenie z życia i pracować nad koncentrację uwagi. “Mini Journal” zachęca do codziennej refleksji nad uczuciami, myślami i działaniami. Autorka, Agata Andrzejewska swoim wyjątkowym dziennikiem zaprasza młode pokolenie do pielęgnowania praktyki wdzięczności oraz wspomaga je w budowaniu pewności siebie.
“Senny kamyk i inne bajki”
Szukacie relaksacyjnych bajek na dobranoc dla Waszych pociech? Koniecznie sięgnijcie po książkę „Senny kamyk i inne bajki” od Wydawnictwa Słowne Młode. Specjalistka od snu prof. Alice Gregory i autorka książek dla dzieci Christy Kirkpatrick wspólnymi siłami stworzyły fantastyczny zbiór opowiadań, które otulają najmłodszych do snu. Wyciszające historie, którym towarzyszą delikatne, jak wyjęte z marzeń sennych ilustracje, pomagają maluchom zasnąć.
Nie są to jednak zwykłe bajki. Autorki wplotły do zbioru opowieści na dobranoc “Senny kamyk” techniki relaksacyjne. Do każdej historii proponują wizualizację, rozluźnianie mięśni oraz ćwiczenie uważności.
Mamy nadzieję, że temat mindfulness u dzieci Was zainteresował, a z zaproponowanych przez nas książek wybierzecie przynajmniej jedną. Więcej publikacji na ten temat znajdziecie również tutaj: Książki o mindfulness
Skomentuj