Czy tak jak mu uwielbiasz spacerować śladami znanych osób z literatury? Jeśli na dodatek mieszkasz w Poznaniu, a może będziesz tu akurat przejazdem, koniecznie zajrzyj na Jeżyce na ulicę Gajową. Właśnie tam w jednej z klimatycznych kamienic tuż obok Starego Zoo z widokiem na zajezdnię tramwajową mieszkała Kazimiera Iłłakowiczówna. Dziś w domu znanej polskiej poetki znajduje się muzeum poświęcone jej twórczości, które oczywiście można odwiedzić. Warty odnotowania jest fakt, że to jedyne biograficzno-literackie muzeum znajdujące się w autentycznym mieszkaniu twórcy.
Kazimiera Iłłakowiczówna – biografia
Kazimiera Iłłakowiczówna urodziła się w Wilnie (6 sierpnia 1892 r.). Ale przyszło jej żyć w wielu miejscach, m.in. w Petersburgu, Warszawie, Krakowie, Oksfordzie, Klużu w Rumunii. Po zakończeniu II wojny światowej w 1947 roku przeniosła się do Poznania, gdzie mieszkała aż do śmierci (16 lutego 1983 r.). Niestety wbrew nadziei nie odzyskała posady w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, którą obejmowała od 1918 roku, więc w ramach pracy zarobkowej zajęła się przekładami literatury europejskiej i uczyła języka angielskiego. Tłumaczyła z języka angielskiego, niemieckiego, rosyjskiego, rumuńskiego i węgierskiego.
Twórczość Kazimiery Iłłakowiczówny
Na twórczość Kazimiery Iłłakowiczówny niemały wpływ miało dzieciństwo spędzone w dzikim otoczeniu północnej Litwy. Należała towarzysko do grupy poetyckiej „Skamander”, która działała do ok. 1939 roku i wzorowała się na literackim dorobku Leopolda Staffa. Jednak poetka zachowała swój oryginalny styl cechujący się zapożyczeniami z poezji metafizycznej i brakiem kobiecej emocjonalności, tak typowej dla twórczości Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej czy Haliny Poświatowskiej. Uważana jest za mistrzynię wiersza tonicznego. Jej debiutancki tomik wierszy „Ikarowe loty” ukazał się w 1911 roku. Chociaż już wcześniej, bo w 1905 roku, „Tygodnik Ilustrowany” opublikował jej wiersz „Jabłonie”.
Kazimiera Iłłakowiczówna jest również autorką powieści dla dzieci („Bajeczna opowieść o królewiczu La-Fi-Czaniu, o żołnierzu Soju i o dziewczynce Kio”) i dramatów. Uprawiała także prozę poetycką i wspomnieniową. Za swoją twórczość została uhonorowana wieloma wyróżnieniami i nagrodami. Otrzymała m.in. Państwową Nagrodę Literacką w 1934 r., nagrodę miasta Poznania w dziedzinie literatury w 1957 r., Odznakę Honorową Miasta Poznania w 1976 r. oraz tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Poetka przyjaźniła się z równie wielkimi nazwiskami ze świata literatury. Do grona jej znajomych należał Witkacy, Julian Tuwim, Maria Dąbrowska.
Pod koniec życia wybitna polska poetka w wyniku jaskry straciła wzrok. Aż do śmierci mieszkała sama w swoim niewielkim mieszkanku przy ulicy Gajowej 4/8 na poznańskich Jeżycach, do którego wprowadziła się w 1948 roku.
“Marzenia”
O czym zgrzytają tramwaje,
kiedy w nocy pod oknem mi stają?
O huśtawce im śni się wysokiej,
żeby – z szyn i żeby – w obłoki;
żeby leciutko na krótko
kolor lila ze złotą obwódką
i – bez planu, bez kursu, bez celu,
karuzelą nad Poznaniem, karuzelą!
Mieszkanie – Pracownia Kazimiery Iłłakowiczówny
Rok po śmierci poetki w jej mieszkaniu przy ulicy Gajowej Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu otworzyła muzeum. Wstęgę na otwarcie placówki przecinał Andrzej Witulski, ówczesny prezydent Poznania. Muzeum Kazimiery Iłłakowiczówny działa niezmiennie od 1984 i jest otwarte w każdą ostatnią środę miesiąca o godzinie 12:30. Nie można jednak pojawić się w mieszkaniu po prostu z ulicy, ponieważ obowiązują wcześniejsze zapisy. Grupy zorganizowane mogą zwiedzić pracownię po wcześniej rezerwacji.
Na odwiedzających ekspozycję czeka część, w której znajdują się m.in. liczne świadectwa, odznaczenia, nagrody, fotokopie dokumentów, listów oraz pierwsze wydanie jej debiutanckiego tomiku wierszy z 1911 roku. Natomiast w drugiej części mieści się pokój, w którym mieszkała poetka. Znajdziemy tam nie tylko meble w niezmienionym od śmierci poetki układzie. Zobaczymy również książki czy przedmioty codziennego użytku, co oddaje ducha dawnych czasów i pozwala zajrzeć do maleńkiego świata Kazimiery Iłłakowiczówny.
Na ścianie frontowej kamienicy przy ulicy Gajowej 4 znajduje się pamiątkowa tablica, którą zaprojektował artysta-plastyk Józef Stasiński. Warto również wspomnieć, że każdego roku w mieszkaniu poetki odbywa się wręczenie Nagrody im. Kazimiery Iłłaowiczówny. To wyróżnienie przyznawane od 1983 roku autorowi najlepszego debiutu poetyckiego.
Szczegółowe informacje na temat zwiedzania Mieszkania – Pracowni Kazimiery Iłłakowiczówny znajdziesz na stronie Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, która opiekuje się mieszkaniem poetki.
Jeśli chciał(a)byś poznać dokładną biografię poetki, polecamy lekturę książki “Iłła. Opowieść o Kazimierze Iłłakowiczównie” Joanny Kuciel-Frydryszak (Wydawnictwo Marginesy).
W Poznaniu zapraszamy również na spacer śladami rodziny Borejków Małgorzaty Musierowicz. Wskazówki znajdziesz TUTAJ.
Skomentuj